Μονοπάτια του Αποκόρωνα (Διαδρομή 8)
Διαδρομή 8: Τοπίο σε αντιθέσεις
Γεωργιούπολη - Αργυρομούρι - Άγιος Δημήτριος (Κατούνα) - Σελλιά - Κεφαλάς - Δάσος Ρουπακιά - Λικοτιναρά - Αγία Κυριακή - Γεωργιούπολη
Συνολικό μήκος διαδρομής: 15,6 χλμ, εκτιμώμενος χρόνος 7ω 05΄
Μέρος Α: 7,7 χλμ, εκτιμώμενος χρόνος 3ω 40΄
Γεωργιούπολη - Αργυρομούρι - Άγιος Δημήτριος (Κατούνα) - Σελλιά - Κεφαλάς
Η Διαδρομή 8 ξεκινάει από τη Γεωργιούπολη, μια παραθαλάσσια κωμόπολη που βρίσκεται στον μυχό του Κόλπου του Αλμυρού, δίπλα στο σημείο όπου εκβάλλει ο ομώνυμος ποταμός. Η πόλη πήρε το όνομά της από τον πρίγκιπα Γεώργιο της Ελλάδας, Ύπατο Αρμοστή Κρήτης κατά το διάστημα 1898-1906. Πέρα από τις μεγάλες αμμώδεις παραλίες της που εκτείνονται προς τα ανατολικά μέχρι τον ποταμό Πετρέ, αξιόλογα σημεία ενδιαφέροντος αποτελούν το εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου και η γέφυρα του ποταμού Αλμυρού, σε μικρή απόσταση από την οποία βρίσκεται η παραλία Καλυβάκι. Στο βόρειο άκρο της παραλίας αυτής υπάρχει ένα γεφυράκι πάνω από την εκβολή του ποταμού Βλυχάδα, στα ανατολικά του οποίου βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής και ένα γερμανικό καταφύγιο - πολυβολείο που χτίστηκε κατά την Κατοχή (1941-1945) για να ελέγχει την είσοδο του λιμανιού της Γεωργιούπολης. Από το γεφυράκι της Βλυχάδας το μονοπάτι κινείται δυτικά -και ανηφορικά- προς το Αργυρομούρι (1,1 χλμ), συναντώντας καθ’ οδόν ένα ασβεστοκάμινο και ορισμένα σημεία με θέα. Φτάνοντας στο Αργυρομούρι, κάντε μια σύντομη στάση στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και συνεχίστε προς την Εξώπολη (600 μέτρα), για να θαυμάσετε τα παλιά σπίτια της και να επισκεφθείτε την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου και του Αγίου Δημητρίου, η οποία έχει το εξαιρετικά σπάνιο χαρακτηριστικό ότι έχει ένα κλίτος και έναν θόλο, αλλά δύο αγίες τράπεζες και δύο κόγχες ιερού. Στη συνέχεια, κινηθείτε βόρεια προς τον Άγιο Δημήτριο - Κατούνα (700 μέτρα), απ’ όπου ξεκινάει ένα ανηφορικό μονοπάτι που οδηγεί στα Σελλιά (2,2 χλμ).
Τα Σελλιά έχουν μάλλον πάρει το όνομά τους από τον πληθυντικό της κρητικής λέξης «σελί», που σημαίνει «διάβαση». Τα σπίτια του οικισμού είναι διεσπαρμένα, αλλά πολλά από αυτά αποτελούν εξαιρετικά δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής, ενώ κάποια έχουν επισκευαστεί και διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα και χτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, ενώ νοτιότερα ο δρόμος οδηγεί στο ύψωμα Γαναδέ, όπου οι Οθωμανοί έχτισαν κουλέ (πύργο) και οι Γερμανοί έσκαψαν υπόγειο καταφύγιο, ενώ σε μικρή απόσταση βρίσκεται ένα μικρό σπήλαιο που λέγεται «του Αράπη η τρύπα». Περίπου 260 μέτρα μετά την πλατεία-διασταύρωση όπου βρίσκεται το παλιό καφενείο του χωριού, στρίψτε αριστερά (βόρεια) και ξανά δεξιά (βορειοανατολικά) στην πρώτη διχάλα μετά από 200 μέτρα, ακολουθώντας ένα μονοπάτι που διασχίζει το ανατολικό τμήμα του Δάσους του Ρουπακιά.
Περίπου 900 μέτρα πιο πάνω, το μονοπάτι θα αρχίσει να φαρδαίνει σε χωματόδρομο, αλλά στρίψτε και πάλι δεξιά (βόρεια) μετά από 150 μέτρα, ακολουθώντας ένα μονοπάτι που καταλήγει 400 μέτρα πιο πάνω σε έναν ασφαλτοστρωμένο δρόμο προς τον Κεφαλά, ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα χωριά της Δ.Ε. Βάμου. Στον Κεφαλά αξίζει να περιηγηθείτε στα παραδοσιακά σοκάκια και τις εκκλησίες του χωριού, η παλαιότερη εκ των οποίων είναι ο Τίμιος Σταυρός, του 16ου αιώνα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι νεότεροι ναοί, όπως της Παναγίας, του Αγίου Αντωνίου και του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, εξαίρετα έργα των φημισμένων Κεφαλιανών μαστόρων του 18ου και 19ου αιώνα. Έργο των ίδιων μαστόρων είναι και η Δημοτική Σχολή Κεφαλά, όπου σήμερα στεγάζεται το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου, ενώ δίπλα θα βρείτε ένα μικρό λαογραφικό μουσείο, όπου εκτίθενται δείγματα υφαντικής τέχνης και οικιακά σκεύη και εργαλεία περασμένων εποχών.
Από τον Κεφαλά μπορείτε να επιστρέψετε οδικώς στη Γεωργιούπολη (10 χλμ) ή να ανεφοδιαστείτε και συνεχίστε στο Μέρος Β της διαδρομής, με τον ίδιο προορισμό.
Μέρος Β: 7,4 χλμ, εκτιμώμενος χρόνος 3ω 25΄
Κεφαλάς - Δάσος Ρουπακιά - Λικοτιναρά - Αγία Κυριακή - Γεωργιούπολη
Το δεύτερο μέρος της διαδρομής 8 είναι εξίσου ενδιαφέρον με το πρώτο, ενώ έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι πολλά σημεία του έχουν θέα προς τον Κόλπο του Αλμυρού στα ανατολικά του Αποκόρωνα. Από την κεντρική πλατεία του Κάτω Κεφαλά κινηθείτε προς τον Άνω, όπου θα βρείτε πολλά παλιά σπίτια και εκκλησίες. Στα χρόνια της Βενετοκρατίας ο Απάνω και ο Κάτω Κεφαλάς ήταν δύο διακριτά χωριά, τα οποία ενώθηκαν οικιστικά με την πάροδο του χρόνου και διοικητικά στα μέσα του 20ού αιώνα. Περίπου 190 μέτρα προς τα νοτιοανατολικά θα συναντήσετε τον ναό του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, ένα εξαίρετο δείγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα. Συνεχίστε νότια στον ίδιο δρόμο, στρίψτε αριστερά στο τέλος του και δεξιά (νοτιοδυτικά) στην επόμενη διασταύρωση.
Λίγο πιο κάτω ο δρόμος αυτός γίνεται χωματόδρομος, στον οποίο θα συνεχίσετε για άλλα 400 μέτρα. Κοντά στο τέλος του, στρίψτε αριστερά (νότια) στο σηματοδοτημένο μονοπάτι, το οποίο οδηγεί 500 μέτρα πιο κάτω στο ανατολικό άκρο του Δάσους του Ρουπακιά. Διασχίστε κάθετα τον επόμενο χωματόδρομο και συνεχίστε στο μονοπάτι, το οποίο αρχίζει να μεγαλώνει σε χωματόδρομο όπως ανηφορίζετε. Στα δεξιά σας (δυτικά) θα προσπεράσετε έναν αμπελώνα και μετά από λίγο θα φτάσετε στον δρόμο που συνδέει τα Σελλιά με τη Λικοτιναρά. Από εδώ, μπορείτε να συνεχίσετε δεξιά (δυτικά) προς τα Σελλιά και να επιστρέψετε ξανά στον Κεφαλά ή να συνεχίσετε προς Γεωργιούπολη (δείτε την περιγραφή του Μέρους Α) ή να στρίψετε αριστερά (ανατολικά) και να φτάσετε μετά από 500 μέτρα στη Λικοτιναρά.
Η Λικοτιναρά είναι χτισμένη σε υψόμετρο 290 μέτρων στο ανατολικό άκρο των υψωμάτων του Βάμου, νότια των υψωμάτων του Κεφαλά. Λόγω της θέσης του, το χωριό έχει εξαιρετική θέα προς στον Κόλπο του Αλμυρού, και σε μια καθαρή μέρα μπορεί κανείς να δει μεγάλο μέρος των επαρχιών Ρεθύμνου και Μυλοποτάμου, μέχρι τον Κουλούκωνα (τα Τάλεια Όρη της αρχαιότητας) και τον Ψηλορείτη. Στην πλαγιά κάτω από το χωριό έχουν φυτρώσει αρκετοί φοίνικες, οι οποίοι έχουν προσδώσει στην τοποθεσία το όνομα Βαγιωνιά. Οι ντόπιοι δε γνωρίζουν πως φύτρωσαν εκεί αυτά τα τροπικά δέντρα, αλλά το πιθανότερο είναι ότι οι σπόροι τους μεταφέρθηκαν από αποδημητικά πουλιά, τα οποία περνούν κάθε χρόνο από αυτή την περιοχή, ταξιδεύοντας από και προς την Αφρική. Όλη η περιοχή ανατολικά του χωριού είναι γνωστή ως «Γκρεμνά» και αποτελεί προστατευόμενο οικοσύστημα που υπάγεται στο Δίκτυο Natura 2000, στα όρια του οποίου θα συνεχίσετε κινούμενοι προς τα νότια. Από το σημείο με τη θέα γυρίστε πίσω (βόρεια) για 40 μέτρα και στη συνέχεια στρίψτε αριστερά (δυτικά) στον ανηφορικό δρόμο προς τα ψηλότερα σπίτια. Στρίψτε αριστερά στην επόμενη διασταύρωση μετά από 400 μέτρα και συνεχίστε νότια στον ίδιο χωματόδρομο κατά μήκος της ράχης των υψωμάτων, στρίβοντας δεξιά (νοτιοδυτικά) στο ασβεστοκάμινο που θα συναντήσετε μετά από 600 μέτρα. Εδώ ο χωματόδρομος γίνεται μονοπάτι που κατηφορίζει απότομα, προσφέροντας εξαιρετική θέα προς τον Κόλπο του Αλμυρού και την ακτή ανατολικά της Γεωργιούπολης.
Περίπου 1,1 χλμ πιο κάτω θα φτάσετε (ξανά) στο Αργυρομούρι, απ’ όπου μπορείτε να ακολουθήσετε το ίδιο μονοπάτι που ανεβήκατε από το γεφυράκι της Βλυχάδας και να καταλήξετε στην παραλία Καλυβάκι ή το κέντρο της Γεωργιούπολης.
Πηγή: Δήμος Αποκόρωνα (2022)